Jak powstało osiedle tybetańskie w Dolanji?

Po zajęciu Tybetu Centralnego i Zachodniego przez Chiny w 1959 roku wielu Tybetańczyków uciekło do Nepalu i Indii, wśród nich także rodziny wyznające starą, tradycyjną religię tybetańską zwaną bon, która przez wieki wymieszała się z buddyzmem. Zarówno w Tybecie, jak i na emigracji, wyznawcy bon traktowani byli przez pozostałych Tybetańczyków, wyznających buddyzm tybetański, a stanowiących zdecydowaną większość populacji, pejoratywnie, jako osoby prymitywne, niedouczone, wierzące w zabobony. Dzieci bon w szkołach często były dyskryminowane przez tybetańskich nauczycieli buddyjskich. Warto tutaj dodać, że bonpo stanowią zaledwie 1% wszystkich Tybetańczyków na emigracji. Do końca lat 60. większość przebywających wtedy na emigracji Tybetańczyków bonpo pracowała w Himalajach przy budowie dróg. Ta ekstremalnie ciężka praca spowodowała śmierć wielu bonpo, także XXXII opata Menri – Sherab Lodro (czyt.: sierab lodro) w 1963 roku, który zmarł w wieku 28 lat. Opat klasztoru Menri jest uznawany za głowę religii i szkoły bon, tak jak dalaj lama jest głową szkoły gelukpa.

W celu integracji mniejszości na uchodźstwie i ochrony jej przed zanikiem w przeważającej masie wyznawców innych szkół buddyjskich, główny nauczyciel szkoły bon w Tybecie, Lopon Sangye Tenzin Rinpoche (czyt.: lopon sandzie tenzin rinpocze), który również wraz z mnichami wyemigrował w 1959 roku, uzyskał od Dalajlamy XIV – głowy tybetańskiego rządu na uchodźstwie oraz od rządu indyjskiego Jawaharlala Nehru pozwolenie na osiedlenie się w Stanie Himachal Pradesh (czyt.: himaćal pradeś) w Indiach we wsi Dolanji (czyt.: dolandzi). W 1965 roku Rząd Indyjski udzielił zezwolenia na zarejestrowanie Tibetan Bon Foundation, a na przełomie lat 1966-1967 Lopon Sangye Tenzin Rinpoche otrzymał od władz lokalnych ziemię na terenie i wokół wsi Dolanji, którą wykupił od miejscowych właścicieli dzięki pomocy fundacji katolickiej. Teren ten znalazł jako najodpowiedniejszy dla wspólnoty bonpo Lopon Tenzin Namdak Rinpoche, który obecnie jest głównym nauczycielem linii jungdrung bon na świecie i urzęduje w klasztorze Triten Norbutse w Kathmandu. Miejscu temu nadano imię Thopgyal – od wioski w Tybecie, gdzie mieścił się klasztor macierzysty. Zaczęto jednak nazywać je potocznie osiedlem Dolanji. Tybetańczycy wyznania bon zaczęli przybywać z różnych stron Indii i Nepalu oraz z Tybetu i osiedlać się w Dolanji. Pierwszą grupę osiedleńców stanowiło 68 rodzin robotników drogowych z Manali. Każda rodzina otrzymała dom i kawałeczek ziemi. W 1968 roku zmarł Lopon Sangye Tenzin Rinpoche, opiekun Dolanji. Na następcę wybrano XXXIII Trizina – do dziś sprawującego swą funkcję, geshe Sangye Tenzina Yongdonga (czyt.: gesze sandzie tenzina jongdonga), który otrzymał imię Lungtok Tenpai Nyima Rinpoche. W tym samym roku wraz z Loponem Tenzinem Namdakiem Rinpoche, który został głównym nauczycielem z tytułem Yongzin (czyt.: jongdz’in) – najstarszy, rozpoczął budowę świątyni i klasztoru. Nakazali oni mnichom bonpo, by przybyli do klasztoru w Dolanji w celu ponownego rozpoczęcia życia monastycznego (po ucieczce z Tybetu wielu mnichów bonpo pracowało i mieszkało razem z cywilami lub przy buddyjskich klasztorach). W ten sposób w latach 60. powstał jedyny obóz uchodźstwa tybetańskiego przeznaczony wyłącznie dla wyznawców bon. Celem była opieka nad nimi, integracja i przetrwanie unikatowej kultury, która na pewno by zanikła wśród pozostałych uchodźców tybetańskich, w przeważającej części – buddyjskich.

Władze osiedla w Dolanji sprowadzały tutaj przez lata z Nepalu i Indii rodziny bon, a od lat 80. także dzieci, do założonej tam szkoły z internatem. W 1983 głowa klasztoru, zdając sobie sprawę, że dzieci uchodźców rozsianych po Himalajach praktycznie pozbawione są edukacji, a tym bardziej tradycyjnego nauczania religii bon, założył hostel dla chłopców, zwany Bon Children’s Welfare Centre (BCWC) i wyznaczył na organizatora i dyrektora młodego wówczas, bo 23-letniego, mnicha Tenzina Namgyala Chongtula Rinpoche (czyt.: tenzin namdzial czongtul rinpocze). Pierwsza grupa dzieci liczyła około 40 chłopców.

Celem ośrodka było i jest dostarczanie żywności i odzieży małym Tybetańczykom oraz zapewnienie im wykształcenia i wychowania do uzyskania pełnoletności i ukończenia szkoły, a także przygotowanie ich do życia zakonnego. Spośród tych kandydatów na mnichów obecnie około 8% wstępuje w wieku dorosłym do klasztoru rozpoczynając naukę w Szkole Dialektycznej (założonej w 1978 roku), a większość kształci się w innych zawodach, rozpoczynając świeckie życie. Początkowo wiele dzieci w BCWC było sierotami lub półsierotami z najbiedniejszych wiosek himalajskich w Indiach i Nepalu oraz z Tybetu. Hostel spełniał wtedy głównie rolę sierocińca. Obecnie rodziny bonpo odsyłają tam swoich synów w celu przygotowania do życia klasztornego, niezależnie od sytuacji rodzinnej i statusu majątkowego. Chłopcy uczą się w miejscowej rządowej szkole indyjskiej dla Tybetańczyków – Central School for Tibetans at Dolanji. Popołudniami uczą się w klasztorze modlitw, rytuałów i historii bonpo. Uczestnicząc we wszystkich ceremoniach religijnych bezpośrednio poznają swoją tradycję. Większość z tych chłopców posiada indywidualnych sponsorów z Zachodu, którzy płacą na ich edukację. Sponsorami BCWC są na ogół wyznawcy religii bon, dla których pomoc w przygotowaniu chłopca do życia klasztornego jest wysoce cenioną religijną zasługą. Obecnie w BCWC mieszka ponad 180 dzieci w wieku od 3 do 19 lat. 75% Tybetańczyków pochodzi z rodzin osiadłych w Nepalu, głównie z terenów przygranicznych z Tybetem (Dolpo, Humla). Pozostali urodzili się w Dolanji lub na terenie Kinnauru, Spiti, Samlingu, Manali, Uttaranchal i Bhutanu. Dzieci w internacie podzielone są na klasy. Kiedy opanują pamięciowo przewidzianą partię materiału i wykażą się umiejętnością przed nauczycielem religii, przechodzą do następnej klasy. Można zauważyć, że coraz więcej buddyjskich Kinnaurców wysyła swych synów do klasztoru Menri. W 2004 roku z okolicy góry Kinnaur Kailash przybyło 43 chłopców. Dzięki pomocy finansowej sponsorów w 2011 roku wybudowano nowe pomieszczenia dla dzieci, plac do gry oraz utworzono bibliotekę.

Development and Maintenance by Mediart